Rabu, 21 Juni 2017

KHUTBAH JUM’AT BAHASA JAWA : SYAWALAN



KHUTBAH JUM’AT BAHASA JAWA
SYAWALAN
Dening : Drs. Anis Purwanto
إِنَّ الْحَمْدَ لِلَّهِ نَحْمَدُهُ وَنَسْتَعِيْنُهُ وَنَسْتَغْفِرُهُ وَنَسْتَهْدِيْهِ وَنَعُوذُ بِاللهِ مِنْ شُرُوْرِ أَنْفُسِنَا وَمِنْ سَيِّئَاتِ أَعْمَالِنَا، مَنْ يَهْدِهِ اللهُ فَهُوَ الْمُهْتَدُ وَمَنْ يُضْلِلْ فَلَنْ تَجِدَ لَهُ وَلِيًا مُرْشِدًا. أَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِيْكَ لَهُ وَأَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَرَسُوْلُهُ لاَ نَبِيَّ بَعْدَهُ. اَللَّهُمَّ صَلِّ وَسَلِّمْ وَبَارِكْ عَلَي حَبِيْبِنَا وَشَفِيْعِنَا وَمَوْلَنَا مُحَمَّدٍ وَعَلَى آلِهِ وَأصَحابهِ اْلأَخْيَارِ وَمَنْ تَبِعَهُمْ بِإِحْسَانٍ إِلَى يَوْمِ الدِّيْنِ.
قَالَ تَعَالَي عَزَّ مِنْ قَائِلٍ: يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ حَقَّ تُقَاتِهِ وَلَا تَمُوتُنَّ إِلَّا وَأَنْتُمْ مُسْلِمُونَ. أَمَّا بَعْدُ.
Ma’asyiral Muslimin jamaah jum’ah rokhimakumullah.
            Sumangga langkung rumiyin kula dherekaken ngunjukaken raos syukur wanten ing ngarsa dalem Allah SWT, dene ing wekdal punika Panjenenganipun taksih maringi kesempatan malih dhateng kita sedaya kangge ngraosaken kalonggaranipun wulan Syawal. Nikmat makaten punika tamtu kemawon namung saged karaosaken dening tiyang-tiyang ingkang nembe cekap anggenipun ngayahi pendadaran lan ujianipun Allah kanthi nindakaken sedaya rangkeanipun ibadah ing wulan Ramaadhan.
            Raos lega, raos bingah, lan raos sumringah kados ingkang kita raosaken ing wekdal samangke punika, mesthinipun kedah kita dadosaken pawitan ingkang saged ndayani aji dalah kamulyanipun gesang wonten ing wekdal-wekdal salajengipun. Kados rumusan syukur ingkang sampun dipun tuntunaken dening Kanjeng Nabi Sulaiman as, lumantar ayatipun Allah SWT , ing surat An-Naml : 19) :
فَتَبَسَّمَ ضَاحِكً۬ا مِّن قَوۡلِهَا وَقَالَ رَبِّ أَوۡزِعۡنِىٓ أَنۡ أَشۡكُرَ نِعۡمَتَكَ ٱلَّتِىٓ أَنۡعَمۡتَ عَلَىَّ وَعَلَىٰ وَٲلِدَىَّ وَأَنۡ أَعۡمَلَ صَـٰلِحً۬ا تَرۡضَٮٰهُ وَأَدۡخِلۡنِى بِرَحۡمَتِكَ فِى عِبَادِكَ ٱلصَّـٰلِحِينَ
“Dhuh Pangeran kawula ! mugia kersa Paduka paring ilhamdhateng kawula ing supadas tetep saget nyukuri nikmatipun Paduka, ingkang sampun Paduka paringaken dhateng kawula lan dhateng tiyang sepuh kawula kekalih, lan supados (kawula) saged nindakaken amal ingkang salih ingkang Paduka ridhai, lan (ugi) mugia kersa Paduka angglebetaken kawula kanthi rahmatipun Paduka wonten ing golonganipun para kawula Paduka ingkang shalih-shalih. ”.
Ma’asyiral Muslimin jamaah jum’ah rokhimakumullah
            Wanten ing ayat punika Nabi Sulaiman as sampun paring conto kados pundi caranipun caos syukur dhumateng Allah SWT, inggih punika. : Sepisan, ngginakaken peparingipun nikmat saking Allah punika minangka modal utawi pawitan kangge nindakaken amal tumindak ingkang shalih. Ingkang nomer kalih, mbudi daya ing supados saged nglempak kaliyan tiyang-tiyang ingkang sami shalihipun, inggih punika tiyang-tiyang ingkang sami ngginakaken nikmatipun Allah punika minangka modal utawi pawitan kangge ngayahi pakaryan ingkang nuwuhaken kesaenan.
            Sahingga cara syukur ingkang makaten punika, mestinipun kita mboten badhe nate kecalan, ananging kesaenan punika badhe saya tambah kathah kanthi matikel-tikel. Mila kinten-kinten inggih kawontenan ingkang ngremenaken kados makaten punika ingkang dipun sebadaken wonten wonten ing salah satunggalipun ayat Al-Qur’an :
مَّثَلُ ٱلَّذِينَ يُنفِقُونَ أَمۡوَٲلَهُمۡ فِى سَبِيلِ ٱللَّهِ كَمَثَلِ حَبَّةٍ أَنۢبَتَتۡ سَبۡعَ سَنَابِلَ فِى كُلِّ سُنۢبُلَةٍ۬ مِّاْئَةُ حَبَّةٍ۬‌ۗ وَٱللَّهُ يُضَـٰعِفُ لِمَن يَشَآءُ‌ۗ وَٱللَّهُ وَٲسِعٌ عَلِيمٌ
“Sanepane wong-wong kang padha mblanjakake bandhane ana ing dalane Allah, kaya dene winih siji kan nuwuhake pitung uli, (kamangka) ing saben-saben uline nuwuhake satus winih (liyane). Allah anikel-matikelake (kasil iku)tumrap sapa bae kan Panjenengane kersakake. Lan Allah iku Maha Jembar (peparinge) tur Maha Ngawuningani (sembarang dhengah).”. (QS. Al-Baqarah : 261).
Ma’asyiral Muslimin jamaah jum’ah rokhimakumullah
            Pramila saking punika, mesthinipun kanthi sedaya rangkeanipun pangibadhan wanten ing wulan Ramadhan kalawingi, kita anggadhahi manah ingkang saya mateb, saya khusuk, lan tambah tentrem. Sahingga ing salajengipun, kawontenan manah ingkang kados makaten punika kedal enggal-enggal kita dadosaken minangka wiji setunggal kados ing ayat punika kalawau, ingkang kedah  tumunten kita tanem gesang bebrayan. Sahengga ing pangajab, kawontenan ingkang manteb, khusuk lan tentrem punika kalawau saged nuwuhaken sadhengahipun kesaenan wonten ing masyarakat. Mila kanthi makaten kita wajib njagi, ngipuk-ipuk, lan ngembangaken kawontenanipun manah kanthi amalan-amalan ingkang istiqomah.
            Punapa malih, jumbuh kaliyan tembung syawal ingkang ateges ningkat utawi tanbah, mila mutu pagesangan kita kedah tansah ningkat lan tambah sae. Lan kangge nggayuh kawontenan ingkang luhur lan pinuji makaten punika, kita mila kedah ambudidaya kanthi ngorbanaken tenaga, pikiran lan temtu kemawon ugi kanthi ngedalaken sedaya kekiyatan , kelebet bondha donya samruwatipun. Mugia allah SWT tansah kersa paring sedaya kesaenan dhumateng kita sedaya, manggih kawilujengan ing ndonya dalah ing akhirat. Amin ya rabbal ‘alamin.
بَارَكَ اللهُ لِيْ وَلَكُمْ فِي الْقُرْآنِ الْعَظِيْمِ، وَنَفَعَنِيْ وَإِيَّاكُمْ بِمَا فِيْهِ مِنَ اْلآيَاتِ وَالذِّكْرِ الْحَكِيْمِ. أَقُوْلُ قَوْلِيْ هَذَا وَأَسْتَغْفِرُ اللهَ الْعَظِيْمَ لِيْ وَلَكُمْ وَلِسَائِرِ الْمُسْلِمِيْنَ مِنْ كُلِّ ذَنْبٍ. فَاسْتَغْفِرُوْهُ، إِنَّهُ هُوَ الْغَفُوْرُ الرَّحِيْمُ.

Selasa, 20 Juni 2017

KHUTBAH JUM’AT BAHASA JAWA : MUNGKASI SIYAM RAMADHAN



KHUTBAH JUM’AT BAHASA JAWA
MUNGKASI SIYAM RAMADHAN
Dening : Drs. Anis Purwanto

إِنَّ الْحَمْدَ لِلَّهِ نَحْمَدُهُ وَنَسْتَعِيْنُهُ وَنَسْتَغْفِرُهُ وَنَسْتَهْدِيْهِ وَنَعُوذُ بِاللهِ مِنْ شُرُوْرِ أَنْفُسِنَا وَمِنْ سَيِّئَاتِ أَعْمَالِنَا، مَنْ يَهْدِهِ اللهُ فَهُوَ الْمُهْتَدُ وَمَنْ يُضْلِلْ فَلَنْ تَجِدَ لَهُ وَلِيًا مُرْشِدًا. أَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِيْكَ لَهُ وَأَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَرَسُوْلُهُ لاَ نَبِيَّ بَعْدَهُ. اَللَّهُمَّ صَلِّ وَسَلِّمْ وَبَارِكْ عَلَي حَبِيْبِنَا وَشَفِيْعِنَا وَمَوْلَنَا مُحَمَّدٍ وَعَلَى آلِهِ وَأصَحابهِ اْلأَخْيَارِ وَمَنْ تَبِعَهُمْ بِإِحْسَانٍ إِلَى يَوْمِ الدِّيْنِ.
قَالَ تَعَالَي عَزَّ مِنْ قَائِلٍ: يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ حَقَّ تُقَاتِهِ وَلَا تَمُوتُنَّ إِلَّا وَأَنْتُمْ مُسْلِمُونَ. أَمَّا بَعْدُ


Ma’asyiral Muslimin jamaah jum’ah rokhimakumullah.
            Minangka pambukaning atur, sumangga kita ngaturaken puja puji syukur ing ngarsa dalem Allah SWT, ingkang sampun paring taufik sarta hidayah dhumateng kita sedaya, sahingga ing siyang punika kita saget nindakaken ibadah jum’at kanthi ihklas krana Allah SWT. Kita nyuwun dhumateng Allah SWT, mugi-mugi ibadah kita saget katampi dening Allah SWT, wilujeng ing ndonya ngantos ing akhirat. Shalawat dalah salam kunjuk dhumateng junjungan kita Nabi Agung Muhammad SAW, ingkang kita antu-antu syafaatipun mbenjang ing yaumul kiyamah, amin ya rabbal ‘alamin.
Kita sapunika sampun wanten ing akhiripun wulan Ramadhan, ingkang ateges ing dinten Jum’at ngajeng kita sampun  wanten ing wulan syawal. Wanten ing swasana kadas saat sapunika, Rasulullah SAW rikala samanten nembe nindakaken iktikaf wanten ing masjid kaliyan para garwa saha sahabatipun. Kita lajeng namung saget mbayangaken mendah kados pundi sae lan khusyukipun swasana ing masjidipun Rasulullah SAW. Sedaya sami tawarrub lan ihklas tumungkul saking anggenipun ngestokaken dhawuhipun Allah, kados ingkang kasebat ing Surat Al-Baqarah ayat 187  :
ثُمَّ أَتِمُّواْ ٱلصِّيَامَ إِلَى ٱلَّيۡلِ‌ۚ وَلَا تُبَـٰشِرُوهُنَّ وَأَنتُمۡ عَـٰكِفُونَ فِى ٱلۡمَسَـٰجِدِ‌ۗ تِلۡكَ حُدُودُ ٱللَّهِ فَلَا تَقۡرَبُوهَا‌ۗ
“Banjur padha sampurnakna pasa nganti tekaning wengi, lan aja sira padha ngumpuli bojo-bojonira kamangka sira kabeh padha I’tikaf ing masjid-masjid. Kabeh iku mau wates-watese Allah, mula sira aja padha nyedhaki wates-wates iku1”.
Ma’asyiral Muslimin jamaah jum’ah rokhimakumullah.
            Ayat punika cetha  sanget anggenipun nggambaraken khusukipun I’tikaf  ing zaman Rasulullah SAW. Malah-malah perkawis awisan ing rikala kita nindakaken iktikaf ugi sampun dipun gambaraken kanthi gamblang. Sahingga tujuan anggen kita nindakaken peribadahan mligi namung ngupadi ridlanipun lan  Allah SWT.
            Iktikaf punika mila mujudaken ujian akhir wulan Ramadhan. Sahengga limrahipun ujian, tartamtu wanten tiyang-tiyang engkang lulus lan wanten ingkang mboten lulus. Pitutur basa Arab nyebadaken : “Kanthi ujian iku manungsa dimulyakake utawa diinakake”.
            Mila saking punika, tiyang-tiyang engkang sami lulus saking ujianipun Ramadhan lajeng dipun paring hadiah ingkang arupi Idul Fitri. Idul Fitri dipun syariataken dening Agama Islam setahun sepindah. Saksampunipun umat Islam rampung nindakaken ibadah siyam, setunggal wulan wetah ing wulan Ramadhan. Idul Fitri ingkang tegesipun wangsul dhateng kesucian, minangka hari Raya Fitrah utawi dinten ageng fitri, dipun syariataken minangka wujud saking dhawuh Nabi Muhammad SAW :
لِلصَّائِمِ فَرْحَتَانِ فَرْحَةٌ عِنْدَ فِطْرِهِ وَفَرْحَةٌ عِنْدَ لِقَاءِ رَبِّهِ
“Wong pasa ing sasi Ramadhan iku kaparingan kegembiraan warna loro, yaiku gumbira nalika rampung anggone pasa lan gumbira nalika ketemu karo Pangerane mbesuk ana ing dina akhir”
Mila pancen kasinggihan, bilih ingkang saget ngraosaken kebahagiaan lan kegembiraan ingkang hakiki, mbaten sanes kejawi namung tiyang ingkang menghayati saha ngamalaken piyambak dhawuhipun Allah SWT, nindakaken kewajiban siyam ing wulan Ramadhan. Dhawuh punika sampun kita tindakaken kanthi sukses, kadasaraken iman lan niat ngupadi ridlanipun Allah SWT.
Ibadah siyam saestu mengku tujuan lan hikmah ingkang paripurna,  nggembleng jiwa kita dados kiyat, watak lan kepribaden kita dados luhur,  sikep kita dados sikep ingkang tansah siap ngadepi sedaya reribet, lan damel disiplin kita dados disiplin ingkang kiyat kados dene waja. Kita medal saking wulan Ramadhan dipun sanepakaken kados dene prajurit ingkang wangsul saking peperangan kanthi mbekta kemenangan, dipun ibarataken bayi ingkang nembe lahir saking kandhunganipun ibu, resik lan suci jiwanipun, lepas saking sedaya kalepatan.
Saksampunipun siyam lan nindakaken amaliyah Ramadhan, mugi-mugi kita saestu dados tiyang muttaqin, tiyang ingkang saya ningkat taqwanipun. Jer tujuan ingkang utami ibadah siyam inggih punika supados kita dados kawula ingkang taqwa kanthi saestu. Pramila drajat taqwa ingkang kita tampi sageta kita pertahanaken lan kita lestantunaken. Sifat taqwa kedah tetep kita agem ing sadhengah wekdal lan panggenan. Taqwa mujudaken pendorong amal shalih lan minangka pencegah saking tumindak awon. Mugia kita kagolong ewonipun tiyang ingkang estu-estu taqwa. Wonteng ing Kitab Sucinipun Al-Qur’an Surat Ali Imran ayat 102 :
يَـٰٓأَيُّہَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ ٱتَّقُواْ ٱللَّهَ حَقَّ تُقَاتِهِۦ وَلَا تَمُوتُنَّ إِلَّا وَأَنتُم مُّسۡلِمُونَ
He wong-wong mukmin !. sira kabeh taqwa-a marang Allah kanthi taqwa kang sabener-benere. Lan sira kabeh aja pisan-pisan mati kejaba kanthi tetepa dadi wong-wong kang sumarah marang Allah, Yaiku wong-wong Islam”. (QS. Ali-Imran : 102).
Mugi-mugi kanthi Fithratil Islam ingkang Ied-ipun badhe kita pahargya wanten ing dinten punika, jiwa lan manah kita sageda wangsul dados suci, kados sucinipun fitrah punika. Kanthi fitrahipun manah lan jiwa punika, mugi-mugi kita dados saya langkung gampil lan entheng nampi barang haq lan nebihi saking barang batil, langkung sregep lelumban wanten ing babagan kesaenan. Manggih karaharjan dalah kabegjan wiwit ing ndonya ngantor ing akhirat. Amin ya rabbal ‘alamin.
بَارَكَ اللهُ لِيْ وَلَكُمْ فِي الْقُرْآنِ الْعَظِيْمِ، وَنَفَعَنِيْ وَإِيَّاكُمْ بِمَا فِيْهِ مِنَ اْلآيَاتِ وَالذِّكْرِ الْحَكِيْمِ. أَقُوْلُ قَوْلِيْ هَذَا وَأَسْتَغْفِرُ اللهَ الْعَظِيْمَ لِيْ وَلَكُمْ وَلِسَائِرِ الْمُسْلِمِيْنَ مِنْ كُلِّ ذَنْبٍ. فَاسْتَغْفِرُوْهُ، إِنَّهُ هُوَ الْغَفُوْرُ الرَّحِيْمُ.

Senin, 19 Juni 2017

KHUTBAH JUM’AT : MENGAKHIRI PUASA RAMADHAN



KHUTBAH JUM’AT
 MENGAKHIRI PUASA RAMADHAN
Oleh : Anis Purwanto
إِنَّ الْحَمْدَ لِلَّهِ نَحْمَدُهُ وَنَسْتَعِيْنُهُ وَنَسْتَغْفِرُهُ وَنَسْتَهْدِيْهِ وَنَعُوذُ بِاللهِ مِنْ شُرُوْرِ أَنْفُسِنَا وَمِنْ سَيِّئَاتِ أَعْمَالِنَا، مَنْ يَهْدِهِ اللهُ فَهُوَ الْمُهْتَدُ وَمَنْ يُضْلِلْ فَلَنْ تَجِدَ لَهُ وَلِيًا مُرْشِدًا. أَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِيْكَ لَهُ وَأَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَرَسُوْلُهُ لاَ نَبِيَّ بَعْدَهُ. اَللَّهُمَّ صَلِّ وَسَلِّمْ وَبَارِكْ عَلَي حَبِيْبِنَا وَشَفِيْعِنَا وَمَوْلَنَا مُحَمَّدٍ وَعَلَى آلِهِ وَأصَحابهِ اْلأَخْيَارِ وَمَنْ تَبِعَهُمْ بِإِحْسَانٍ إِلَى يَوْمِ الدِّيْنِ.
قَالَ تَعَالَي عَزَّ مِنْ قَائِلٍ: يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ حَقَّ تُقَاتِهِ وَلَا تَمُوتُنَّ إِلَّا وَأَنْتُمْ مُسْلِمُونَ. أَمَّا بَعْدُ.
Ma’asyiral Muslimin jamaah jum’ah rokhimakumullah.
Segala puji atas limpahan karunia Allah SWT yang tak pernah habis-habisnya kita rasakan dan nikmati. Sebagai ungkapan rasa syukur kita,  marilah kita perbaiki hubungan kita dengan Allah SWT dengan meningkatkan kualitas iman dan taqwa, menjadikan setiap gerak dan langkah kita mencari keridhoaan Allah semata.  Shalawat dan salam kepada baginda Rasulullah SAW, teladan umat semesta, panutan dalam merealisasikan ketaqwaan dalam kehidupan nyata, dalam bermasyarakat dan bernegara.

Ma’asyiral Muslimin jamaah jum’ah rokhimakumullah.
            Perputaran hari ternyata bergerak begitu cepat, bahkan terasa lebih cepat dari pada kilat, hari-hari dimana kita memiliki kesempatan untuk mengisinya dengan ketaatan kepada Allah SWT,. ternyata Ramadhan ini tinggal beberapa hari lagi, insya Allah Ahad depan kita sudah memasuki Idul Fitri 1 syawal 1438 H. Namun kita masih terasa banyak berkubang dengan rutinitas pribadi yang ujungnya hanya berorientasi pada kepentingan duniawiyah. Malah terkadang kita begitu gampang terlena dengan madu-madu kenikmatan duniawi, kita juga mudah lupa bahwa sebenarnya sekarang ini kita berada dalam sebuah perjuangan yang sangat berat, yakni upaya meningkatkan kualitas ibadah guna menggapai predikat muslim sejati. Bahkan jiwa kitapun terkadang masih belum bisa merasakan nikmatnya Ramadhan, belum bisa merasakan kegembiraan Ramadhan. Pertanyaan kita adalah sudahkah dengan Ramadhan ini kita telah mendapat apa yang seperti Allah SWT kehendaki ?
            Untuk itu marilah kita coba merenungi sabda Rasulullah SAW :
مَنْ صَامَ رَمَضَانَ إِيمَانًا وَاحْتِسَابًا غُفِرَ لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ
Barang siapa berpuasa Ramadhan dengan penuh keimanan dan dengan mengharap pahala, maka dosa-dosa sebelumnya akan diampuni” 
            Inilah titik awal yang diperingatkan oleh Rasulullah kepada kita, beliau telah meletakkan dasar yang paling penting, yang menjadi koidah untuk setiap amalan yang kita lakukan, sebab setiap amalan itu dengan niatnya, dan setiap yang didapati orang muslim sesuai dengan apa yang diniatkan.         
            Bulan Ramadhan dengan segala kebaikan didalamnya alhamdulillah masih bersama kita, meskipun dalam kenyataannya Ramadhan ini terasa begitu cepat berakhir. Karenanya sebelum Ramadhan benar-benar berakhir, keistimewaaan bulan ini mari kita raih dengan penuh kesadaran akan dahsyatnya nilai yang terkandung dalam ibadah puasa. Sebab banyak dari kita yang bertanya, kenapa setelah masuk bulan Ramadhan dan setelah keluarnya dari Ramadhan, kondisi kami biasa-biasa saja, iman kami sama dengan sebelum mengerjakan puasa Ramadhan. Padahal dengan jelas Allah berfirman :
يَـٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ كُتِبَ عَلَيۡڪُمُ ٱلصِّيَامُ كَمَا كُتِبَ عَلَى ٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِڪُمۡ لَعَلَّكُمۡ تَتَّقُونَ
 Hai orang-orang yang beriman diwajibkan atas kamu berpuasa, sebagaimana telah diwajibkan atas orang-orang sebelum kamu agar kamu bertaqwa”.
Ma’asyiral Muslimin jamaah jum’ah rokhimakumullah.
            Setelah melaksanakan ibadah puasa selama satu bulan, maka tugas seorang mukmin yang paling berat adalah memelihara dan melestarikan nilai-nilai Ramadhan dalam kehidupan sehari-hari. Setelah puasa selesai nampaknya kita harus tetap puasa. Sebab tugas memelihara ini justru lebih berat ketimbang melaksanakan perintah puasa itu sendiri. Sebab selama bulan suci Ramadhan, ada banyak faktor pendukung yang sangat menguntungkan, sehingga kita kuat menghadapi godaaan dan ujian iman. Karena seluruh kaum muslimin serentak melaksanakan ibadah puasa, taraweh rame-reme, tadarus bersama, begitu pula lingkungan sekitar kita, ikut menghormati bulan suci Ramadhan, misalnya warung makan tidak semata-mata buka di siang hari, dan lain-lain, bahkan seluruh tayangan TV  sangat sarat dengan muatan dakwah, berbagai paket acara yang bernuansa Ramadhan pun disajikan. Seakan tiada hari tanpa dakwah. Sehingga selama Ramadhan kita merasakan suasana yang sangat Islami, jauh dari aroma mungkarot yang kerap mewarnai kehidupan kita.
            Selama Ramadhan dorongan hawa nafsu kita pasung, irama dzikir selalu mengiringi langkah kita, kemanapun kaki melangkah akan kita temukan nuansa Ramadhan yang sangat semarak, anak-anak bermain riang menanti saat berbuka puasa. Telinga kita tak hentinya selalu diperdengarkan  lantunan ayat-ayat Al-Qur’an. Mulut kita tak hentinya mengagungkan asma Allah, kita sucikan asma Allah. Seakan kita dalam belaian mesra tangan Allah, tidur kitapun  akan nyenyak bersama mimpi akan keindahan dan kenikmatan surgawi.

Ma’asyiral Muslimin jamaah jum’ah rokhimakumullah.

            Sayangnya situasi itu hanya terjadi dibulan Ramadhan, setelah Ramadhan usai, semuanya kembali kepada posisinya masing-masing. Seakan tidak pernah dilalui Ramadhan. Ibadah puasa dan qiyamul lail tidak nampakkan bekasnya. Sehingga benarlah sinyalemen Rasulullah SAW bahwa : “Sesungguhnya kita baru pulang dari perang kecil menuju perang yang lebih sahsyat, yaitu perang melawan hawa nafsu”, menjadi kenyataan.
            Kita memang masih harus puasa lagi setelah puasa usai. Buah nilai puasa yang satu bulan sebetulnya sudah mampu mewarnai corak kehidupan  kita selanjutnya. Dengan catatan puasa yang kita lakukan itu puasa yang “imanan wah tisyaban” dan “ghufirollahu mataqodam min dambih”. Sebab ada bayak model puasa yang juga banyak dilakukan, dimana dia melaksanakan puasa akan tetapi dia tidak mendapatkan apa-apa kecuali hanya lapar dan haus. Kasihan tentunya orang yang model puasanya seperti ini, laksana orang yang jatuh ketimpa tangga.
            Oleh karenanya, dalam rangka memelihara dan melestarikan nilai-nilai Ramadhan dalam mencapai predikat mukmin sejati, ada baiknya selalu kita sandarkan harapan itu kepada Allah SWT. Kita yakin seyakin-yakinnnya, bahwa puasa kita akan membawa hikmah, buah dari Ramadhan akan kita rasakan, tidak hanya nanti di akhirat, akan tetapi pengaruh yang positif itu bisa kita rasakan di dunia. Irama peribadatan kita seyogyanya juga semakin indah dan mempesona menurut pandangan Allah. Bila hal itu kita laksanakan secara rutin dan berkesinambungan sampai datangan bulan Ramadhan berikutnya, insya Allah buah dari ibadah kita akan memberikan pengaruh yang positip terhadap jiwa dan kepribadian kita sebagai hamba Allah yang beriman dan bertaqwa.
            Demikian yang dapat kami sampaikan, semoga ibadah puasa yang kita lakukan pada tahun ini dapat diterima oleh Allah SWT, amin ya rabbal ‘alamin.
بَارَكَ اللهُ لِيْ وَلَكُمْ فِي الْقُرْآنِ الْعَظِيْمِ، وَنَفَعَنِيْ وَإِيَّاكُمْ بِمَا فِيْهِ مِنَ اْلآيَاتِ وَالذِّكْرِ الْحَكِيْمِ. أَقُوْلُ قَوْلِيْ هَذَا وَأَسْتَغْفِرُ اللهَ الْعَظِيْمَ لِيْ وَلَكُمْ وَلِسَائِرِ الْمُسْلِمِيْنَ مِنْ كُلِّ ذَنْبٍ. فَاسْتَغْفِرُوْهُ، إِنَّهُ هُوَ الْغَفُوْرُ الرَّحِيْمُ.

Minggu, 18 Juni 2017

KHUTBAH IDUL FITRI BAHASA JAWA 1438 H/2017 M



KHUTBAH IDUL FITRI  BAHASA JAWA 1438 H/2017 M
” KANTHI HIKMAHIPUN IDUL FITRI KITA TINGKATAKEN IMAN LAN TAQWA MINANGKA MODAL MBANGUN KAPRIBADEN UMAT
Dening : Anis Purwanto

اللهُ أَكْبَرُ، اللهُ أَكْبَرُ، اللهُ أَكْبَرُ، اللهُ أَكْبَرُ، اللهُ أَكْبَرُ، اللهُ أَكْبَرُ، اللهُ أَكْبَرُ، اللهُ أَكْبَرُ، اللهُ أَكْبَرُ، اللهُ أَكْبَرُ، اللهُ أَكْبَرُ، لَا إِلَهَ إِلَّا اللهُ وَاللهُ أَكْبَرُ وَلِلهِ الْحَمْدُ، اللهُ أَكْبَرُ كَبِيرًا وَالْحَمْدُ لِلهِ كَثِيْرًا وَسُبْحَانَ اللهِ بُكْرَةً وَأَصِيلًا. الْحَمْدُ لِلهِ الَّذِي شَرَعَ لِعِبَادِهِ عِيْدًا يَذْكُرُوْنَهُ فِيْهِ، وَيَشْكُرُوْنَهُ عَلَى فَضْلِهِ وَإِحْسَانِهِ، وَأَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِيْكَ لَهُ يَسْتَوِي عِنْدَهُ مَا فِيْ سِرِّ الْعَبْدِ وَإِعْلاَنِهِ، وََأَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَرَسُوْلُهُ، أَرْسَلَهُ اللهُ بِالْحَقِّ وَتِبْيَانِهِ، صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَعَلَى آلِهِ وَأَصْحَابِهِ وَمَنِ اهْتَدَى بِهُدَاهُ، أَمَّا بَعْدُ
Allahu Akbar, Allahu Akbar, Allahu Akbar, laa ilaaha illallahu Allahu Akbar, Allahu Akbar walillahil hamdu.
Jamaah Sholat Idul Fitri Rokhimakumullah.

            Langkung rumiyin, sumanggo kita sami nyaosaken puji lan syukur ing ngarso dalem Allah SWT, ingkang kanthi ijin, rahmat saha pitulunganipun, kita wonten ing enjangipun dinten Idul Fitri punika, saget kempal manunggal wonten ing masjid/musholla, kanthi maksud nindakaken ibadah dhumateng Allah SWT, lan sekaligus minangka bukti anggen kita nglairaken raos syukur kita dhumateng Allah SWT.
            Kita syukuri nikmatipun Allah ingkang awujud dhatengipun Idul Ftri punika kanthi nindakaken ruku’ lan sujud dhumateng Allah ingkang Maha Kuwaos lan Moho Tunggal. Lesan kita mboten kendel-kendel anggenipun memuji dhumateng Allah, sesarengan ngucapaken kalimah takbir, tahlil lan tahmid. “Allahu Akbar, Allahu Akbar, Allahu Akbar, laa ilaaha illallahu Allahu Akbar, Allahu Akbar walillahil hamdu”.
            Dhawuh syukur punika kadasaraken saking dhawuh pangandikanipun Allah piyambak wonteng ing Al-Qur’an surat Al-Baqarah ayat 185, ingkang nyebadaken makaten :
وَلِتُڪۡمِلُواْ ٱلۡعِدَّةَ وَلِتُڪَبِّرُواْ ٱللَّهَ عَلَىٰ مَا هَدَٮٰكُمۡ وَلَعَلَّڪُمۡ تَشۡكُرُونَ
 

“Lan sampurnakna wilangane pasa, nuli ngagungna asmane Allah, sing wus paring pituduh marang sira, supaya sira padha syukur”.


Allahu Akbar 3 X Walillahil-hamd.
Jamaah Sholat Idul Fitri Rokhimakumullah.

Salebetipun mahargya Idul Fitri makaten punika, wonten cara kalih ingkang sampun dipun garisaken dening Allah SWT. Ingkang sepisan, awujud sesambetan antawisipun khaliq lan makhluq utawi “Hablum minallah”. Lan ingkang angka kalih, ningkataken hubungan kasih sayang lan pesederekan (ukhuwah Islamiyah) ing antawisipun sesami makhluq utawi “hablum minannas”.
Ingkang kapisan dipun tindakaken sarana ngagungaken asmanipun Allah, inggih punika kanthi ngucapaken takbir, tahlil lan tahmid “Allahu Akbar, laa ilaaha illallah walillahil hamdu”. Ucapan lesan punika, dipun kantheni sikep dhepe-dhepe dhumateng Allah, nundhukaken jiwa raga, ngabektos wonten ngarsanipun Allah, kanthi nindakaken sholat Idul Fitri.
            Wondene cara ingkang angka kalih, saderengipun ngawontenaken  hubungan lan nyelak dhumateng Allah, kaum muslim ingkang mampu, langkung rumiyin kedah nentepi kewajibanipun dhateng sesami , khususipun dhumateng tiyang ingkang mboten mampu, sarana mbayaraken Zakat Fitrahipun, minangka pencuci jiwa tumraping tiyang ingkang siyam lan minangka paring tedha fakir miskin. Makaten fungsinipun zakat fitrah kados dene ingkang dipun tuntunaken dening Gusti Rosul SAW.
فَرَضَ رَسُولُ اَللَّهِ صلى الله عليه وسلم زَكَاةَ اَلْفِطْرِ; طُهْرَةً لِلصَّائِمِ مِنَ اَللَّغْوِ, وَالرَّفَثِ, وَطُعْمَةً لِلْمَسَاكِينِ
 “Rasulullah SAW, wus majibake zakat fitrah, minangka nyucekake jiwane wong kang pasa ‘suci saka reregeting ati lan kejahatan’. Lan minangka aweh pangan marang fakir miskin”.

Jamaah Sholat Idul Fitri Rokhimakumullah.

            Kita syukur dhumateng Allah SWT, awit tetela kita taksih begja saged nampi kekiyatan lahir batos paringipun Allah, sahingga kita mampu lan lulus saking perjuangan ngendaleni lan nundukaken hawa nefsu kanthi nindakaken siyam Ramadhan sewulan wetah. Ingkang nggembleng jiwo kita dados teguh lan kiyat, mbentuk watak lan kapribaden kita dados luhur, mbentuk sikep kita dados sikep ingkang tansah siap , lan damel disiplin kita dados disiplin ingkang kiyat kados dene wojo. Kita medal saking wulan Romadhon dipun sanepakaken kados dene prajurit ingkang wangsul saking peperangan kanthi mbekta kemenangan sejati. Ugi saget dipun ibarataken bayi ingkang nembe lahir saking kandhunganing ibunipun resik lan suci, insya Allah.
Saking raos gumbira lan syukur punika lajeng tukul prentuling manah, wusana nyuwun dhumateng Allah SWT, kanthi satunggaling ucapan do’a :
“TAQOBALLAHU MINNA WA MINKUM WA JA’ALANALLAHU WA IYYAKUM MINAL ‘AIZIINA WALMAQBULIIN”
“Mugi-mugi Allah wantena keparengipun nampi pengibadahan kita, lan mugi-mugi wantena kepareingipun ndadosaken kita sedaya dadosa golonganipun tiyang-tiyang ingkang wangsul dhateng kawantenan suci, lan kalebetna golonganipun tiyang-tiyang ingkang bahagia jalaran saged ngestokaken sedaya dhawuhipun Allah, lan mugi-mugi kalebetna golonganipun tiyang ingkang katampi pangibadahipun dening Allah SWT”
Saksampunipun siyam lan nindakaken amaliyah Ramadhan, mugi-mugi kita saestu dados tiyang muttaqin, tiyang ingkang saya ningkat taqwanipun. Jer tujuan ingkang utami ibadah siyam inggih punika supados kita dados kawula ingkang taqwa kanthi saestu. Amargi siyam mengku didikan lan gemblengan kangge jasmani lan rohani. Inggih punika ngendaleni hawa nefsu lan ningkataken ibadah dhumateng Allah. Pramila drajat taqwa ingkang kita tampi sageta kita pertahanaken lan kita lestantunaken. Sifat taqwa kedah tetep kita agem ing sadhengah wekdal lan panggenan. Taqwa mujudaken pendorong amal shalih lan minangka pencegah saking tumindak awon. Sahingga taqwa mujudaken sumber saking sedaya kesaenan lan keutamen, ing ndonya ngantos ing akhirat.
Allahu Akbar 3 X Walillahil-hamd.
Jamaah Sholat Idul Fitri Rokhimakumullah

Gesang wanten ing salebeting jaman ingkang dipun wastani jaman kemajengan kados samangke punika satuhu andadosaken manah kita sakelangkung prihatos dene nyipati babaring kawontenan ingkang sarwa morak-marik. Rakiting hukum tata pranatan ngagesang tuwin angger-angger ingkang amrih tata tentremraharjaning gesang sampun katrajang wani tanpa deduga lan prayoga. Sesipatan dalah paugeraning manungsa pranyata sampun malik grembyang kados dene bumi lan langit. Ingkang lepat kaanggep leres, ingkang leres dipun damel lepat, sedayaning awisan dipun lampahi, dene prentah sami dipun tebihi. Tumindak awon sampun dados padatan kalimrahing ngagesang, hawa nafsu angkara murka kaumbar sak sakecanipun tanpa wigah-wigih, wondene pakarti sae kaanggep aeng lan dados gegujengan. Punika kalawau wujudipun kawontenan ingkang kapranata mboten mawi angger-angger tuntunaning agami Islam.
Menawi swasana ingkang kados makaten punika kedadosan ing negari ingkang mayoritas angrungkebi agami Islam punapa mboten mrihatosaken sanget ?. Mangka sejatosipun wonten ing bebrayaning masyarakat umat Islam kedahipun mboten badhe kedadosan swsana ingkang kados makaten wujudipun. Ingkang makaten kalawau dados pratanda bilih umat Islam dereng nindakaken taqwallah dalah jejibahan ingkang kedah katindakaken, sami ugi tumrap pribadinipun piyambak utawi bebrayan masyarakat, ingkang arupi ajak-ajak sarta paken nindakaken pakarti ingkang sae lan nebihi pakarti awon kados dene ingkang kadhawuhaken Allah ing Al-Qur’an Surat Ali ‘Imran ayat 104 :
وَلۡتَكُن مِّنكُمۡ أُمَّةٌ۬ يَدۡعُونَ إِلَى ٱلۡخَيۡرِ وَيَأۡمُرُونَ بِٱلۡمَعۡرُوفِ وَيَنۡهَوۡنَ عَنِ ٱلۡمُنكَرِ‌ۚ وَأُوْلَـٰٓٮِٕكَ هُمُ ٱلۡمُفۡلِحُونَ
 “Lan dadiya saka antarane sira kabeh iku sawijining umat kang ajak-ajak marang tumindak becik, mrentahake marang kabecikan lan nyegah saka tumindak ala. Ya dheweke kabeh iku wong-wong kang pada antuk kabagyan”.
            Menawi kawontenanipun kados makaten nedahaken bilih taksih kathah sanget bebrayan masyarakat kita ingkang dereng mapanaken dhiri ngrasuk ing salebeting agami Islam kanthi sawetahipun sarana leres kados ingkang dipun kersakaken dening Allah. Kita ngakeni bilih agami kita Islam, ananging tatacara gesang lan pakarti kita mboten ngginakaken tuntunan syari’at Islam, malah kesengsem lan nganggep langkung sae, langkung terhormat cara sanes ingkang lelawanan kaliyan ajaran agami Islam.
            Cobi kita tingali, kados pundi cara kita pados pangupa-jiwa, kados pundi kita ndhidhik anak-anak kita, mimpin kaluwarga kita, sesrawungan kita, pola pikir kita, sistem-sistem ingkang kita angge, ringkesipun mobah-mosik kita saben dinten ing sadhengah perkawis, pundi ingkang sampun adhedhsar tuntunaning syari’at agami ? Menawi kados makaten ateges kita punika dereng mlebet agami Islam kanthi sawetahipun, saengga saged kedadosan masyarakat mayoritas muslim ananging pranatanipun jahiliyah.
            Mangka sejatosipun ingkang kasebat ngrasuk agami Islam punika inggih kados ingkang kadhawuhaken wonten Al-Qur’an Surat Al Baqarah ayat 208 :
يَـٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ ٱدۡخُلُواْ فِى ٱلسِّلۡمِ ڪَآفَّةً۬ وَلَا تَتَّبِعُواْ خُطُوَٲتِ ٱلشَّيۡطَـٰنِ‌ۚ إِنَّهُ ۥ لَڪُمۡ عَدُوٌّ۬ مُّبِينٌ۬
“He wong-wong kang padha iman ! Lumebuwa sira kabeh ing sajroning Islam kanthi sekabehane, lan aja tut wuri marang langkah-langkah syetan. Satemene syetan iku mungsuhira kan nyata”
            Prentahing Allah ingkang kasebat ing ayat punika asipat tetep lan langgeng, ingkang tegesipun tetep pasrah ingarsanipun Allah sawetahipun ing selami-laminipun. Tumunten ing salajengipun kita kedah nebihi lan sampun ngantos tut wuri tumut-tumut nindakaken pakarti lan tumindaking syetan ingkang tansah nggodha supados manungsa sami kesasar. Langkah lan margining syetan makaten awujud pakarti ingkang andadosaken crah ing salebeting agami, padudon, dalah pasulayan. Sinaosa ketawisipun nengsemaken, mbekta manfa’at lan maslahah, ananging asil ingkang mangke kapethik dhawah kosok-wangsulipun.
            Alelandhesan ayat kalawau sampun samesthinipun kita kedah tumunten ambangun malih patrap anggen kita nindakaken agami Islam ingkang kanthi saleresipun miturut wewaton ingkang sampun kadhawuhaken Allah. Sanes Islam sak remen kita piyambak ! Kanthi wansul utawi mbangun malih sarta mapanaken dhiri pribadi kita salebeting Islam sawetahipun ateges kita mbudi daya njejegaken agami Islam ing madyaning bebrayan masyarakat ingkang saya dangu saya risak dening pakartining syetan. Godhaning syetan ingkang kita adhepi saya awrat, langkung prakosa lan sakelangkung alus.
            Manawi kita ningali kawontenan, umat Islam pancen kathah ananging tanpa bobot lan saya ringking jalaran paribasan namung kados umplukipun seganten kasempyok ing ombak nengah minggir ing tepining samodra. Kathah cacahipun ananging islamipun namung wonten pinggiran, tegesipun anggenipun sami ngrungkebi ing agami namung pundi ingkang remen dipun lampahi, dene ingkang mboten dipun remeni inggih dipun tilar sasekecanipun.
            Kawontenan punika dipun gambaraken wanten ing Al-Qur’an surat Al-Hajj ayat 11:
وَمِنَ ٱلنَّاسِ مَن يَعۡبُدُ ٱللَّهَ عَلَىٰ حَرۡفٍ۬‌ۖ فَإِنۡ أَصَابَهُ ۥ خَيۡرٌ ٱطۡمَأَنَّ بِهِۦ‌ۖ وَإِنۡ أَصَابَتۡهُ فِتۡنَةٌ ٱنقَلَبَ عَلَىٰ وَجۡهِهِۦ خَسِرَ ٱلدُّنۡيَا وَٱلۡأَخِرَةَ‌ۚ ذَٲلِكَ هُوَ ٱلۡخُسۡرَانُ ٱلۡمُبِينُ
“Lan ing antaraning manungsa ana wong kang panembahe marang Allah dumunung ing pinggiran. Lamun dheweke antuk kabecikan tetep ing panembahe, dene samangsa kataman ing panandang banjur mbalik mungkar. Dheweke iku kapitunan ing donya lan ing akhirat. Kang mengkono iku kapitunan kang nyata”.
            Inggih kapribaden minggir makaten punika ingkang kedah kita rombak lan kita bangun malih ing saranduning badanipun umat Islam tumuju kapribaden Islam ingkang hakiki kangge mujudaken bebrayan masyarakat Islam ingkang saleresipun. Tanpa makaten kita tartamtu badhe nandang kapitunan saageng-agengipun ing salami-laminipun, jalaran punapa ingkang sampun kita tindakaken pranyata mboten wonten ginanipun awit mboten gathuk kaliyan tuntunaning syari’at agami sahengga mboten badhe katampi.

Allahu Akbar 3 X Walillahil-hamd.
Jamaah Sholat Idul Fitri Rokhimakumullah

            Mugi-mugi kanthi Fithratil Islam ingkang Ied-ipun kita pahargya wanten ing dinten punika, jiwa lan manah kita sageda wangsul dados suci, kados sucinipun fitrah punika. Kanthi fitrahipun manah lan jiwa punika, mugi-mugi kita dados saya langkung gampil lan entheng nampi barang haq lan nebihi saking barang batil, langkung sregep lelumban wanten ing babagan kesaenan. Sumangga kita tingkataken anggen kita fastabiqul khairat. Mugi-mugi kita saya gandrung dhateng kesatuan lan persatuan, lan tansah nebihi saking pasulayan lan perpecahan, ngutameaken pesederekan, saling ngapura-ingapura antawisipun setunggal lan sanesipun. Nebihi saking sedaya pasulayan, memengsahan, jegal-jegalan, ingkang tundhonipun namung tumuju dhateng kehancuran.
وَسَارِعُوٓاْ إِلَىٰ مَغۡفِرَةٍ۬ مِّن رَّبِّڪُمۡ
 “Lan sira kabeh padha gegancangana nyuwun pangapura marang Pangeranira”.
            Kanthi hikmah Idul Fitri kita sageta ningkataken iman lan taqwa kita dhumateng Allah SWT lan saget ningkataken pengibadahan kita. Sebab kita nembe medal saking gemblengan jiwa, salami setunggal wulan wetah. Sahingga jiwa kita dados teguh lan kiat, kesabaran kita dados tangguh, watak lan kepribaden kita dados luhur lan sikep kita dados sikep ingkang tansah siap ngadepi ujian lan pacoben. Pantes bilih kita kasanepakaken kados prajurit ingkang nembe wangsul saking medan peperangan ageng, kanthi mbekta kemenangan ingkang gemilang. Kita ugi saget kasanepakaken kados dene jabang bayi ingkang nembe lahir saking guwo garbanipun ibu, resik lan suci saking sedaya kalepatan.       
Ing tengah-tengaipun swasono gumbira, kados ing saat punika, wanten kalimat ingkang asring kita aturaken, inggih punika kalimat “minal ‘aidin wal faidzin” kanthi panyuwun mugi-mugi Allah SWT ndadosaken kita kalebet golonganipun tiyang ingkang wangsul dhateng kesucian lan pikantuk kabekjan. Lan saksampunipun shalat Idul Fitri, kita nuli sami salam-salaman, ngapunten-ingapuntenan, halal bihalal lan bersilaturahmi dhumateng para sanak kadang lan sedherek. Sedaya punika mbaten uwal saking semangat siyam lan amaliyah Ramadhan.
Jama’ah Shalat idul Fitri Rakhimakumullah.
Akhiripun kanthi hikmah Idul Fitri kita tingkataken iman lan taqwa kita dhumateng Allah SWT, sumangga kita tingkataken partisipasi kita wanten ing babagan kesaenan, kalebet partisipasi kita ing babagan pembangunan wanten ing sedaya bidang selaras kaliyan pakaryan lan profesi kita piyambak-piyambak.  Sahingga kacipta masyarakat madani, adil makmur kanthi ridlo Allah, baldatun thoyyibatun wa rabbun ghofuur, bekja fi dun ya wal akhirah. Amin ya rabbal ‘alamin.
Selajengipun kangge penutup khotbah, sumangga kita nundukaken sirah lan ngeningaken manah, nyuwun dhumateng Allah SWT kanthi ihklas karana Allah SWT, mugi-mugi sedaya panjangka kita saget dipun kabulaken Allah SWT.
بَارَكَ اللهُ لِيْ وَلَكُمْ فِي الْقُرْآنِ الْعَظِيْمِ، وَنَفَعَنِيْ وَإِيَّاكُمْ بِمَا فِيْهِ مِنَ اْلآيَاتِ وَالذِّكْرِ الْحَكِيْمِ. أَقُوْلُ قَوْلِيْ هَذَا وَأَسْتَغْفِرُ اللهَ الْعَظِيْمَ لِيْ وَلَكُمْ وَلِسَائِرِ الْمُسْلِمِيْنَ مِنْ كُلِّ ذَنْبٍ. فَاسْتَغْفِرُوْهُ، إِنَّهُ هُوَ الْغَفُوْرُ الرَّحِيْمُ.