Kamis, 31 Oktober 2013

KHUTBAH JUM'AT BAHASA JAWA : NUTUP TAHUN 1434 H LAN NGLEBETI TAHUN 1435 H



KHUTBAH JUM’AT BAHASA JAWA
NUTUP TAHUN 1434 H LAN NGLEBETI TAHUN 1435 H
Dening : ANIS PURWANTO

Ma’asyiral Muslimin jamaah jum’ah rokhimakumullah.
Kegem pambukaning khutbah, sumangga kita aturaken puja puji syukur ing ngarsa dalem Allah SWT, ingkang sampun paring rahmat saha hidayah dhumateng kita sedaya, sahingga wanten ing siyang punika kita sedaya saget nindakaken dawuhipun, kanthi ihklas karana Allah. Mugi-mugia kita saget manggih kawilujengan ing donya dalah ing akhirat. Shalawat saha salam kita aturaken dhumateng junjungan kita Nabi Muhammad SAW.
Ma’asyiral Muslimin jamaah jum’ah rokhimakumullah.
Jum’at Wage dinten punika, kleres tanggal 1 Nopember 2013 mujudaken dinten jum’at pungkasan tumrapipun tahun 1434 H ,awit  tigang dinten malih kita sampun lumebet wanten ing warsa enggal tahun 1435 H, tepatipun mbenjang dinten Seloso Pon tanggal 5 Nopember 2013,  tanggal 1 wulan Muharan 1435 utawi ingkang asring kta sebad wulan Suro. Pramila saking punika kangge nglebeti tahun 1434 H mangke, kita mesti kemawon wajib siap-siap. Wondene persiapan ingkang paling baken inggih punika syukur lan taqwa dhumateng Allah SWT.
Kita wajib muji syukur dhumateng Allah dipun paringi umur panjang saged menangi telasipun tahun 1434 H lan dhatengipun tahun 1435 H, insya Allah. Mugi-mugi kita kalebet ewonipun tiyang engkang pikantuk kabekjan wiwit ing donya ngantas ing akhirat mbenjang. Sahingga dhatengipun tahun 1435 H sekedhap malih punika kita dadosaken pendorong, mugi-mugi iman saha taqwa kita saya dangu sangat ningkat bijinipun. Amal saha ibadah kita dados saya ageng manfaatipun, sedaya kekirangan saget kita dandosi, sedaya kekirangan kita , syukur-syukur saget kita icali babar pisan kita gantos kaliyan “AL-A’MALUSH SHALIHAAT”, amal shaleh.
Ma’asyiral Muslimin jamaah jum’ah rokhimakumullah.
            Sawenehing cara supados kawantenan kita ing mangsa-mangsa ingkang badhe dateng punika dados langkung sae tinimbang mangsa-mangsa kepengker, kita supados ngawontenaken evaluasi utawi panaliten dhateng amal-amal kegiatan kita ingkang sampun-sampun. Bab punika jer sampun dipun aturakenwanten QS Al Hasyr ayt 18:

يَـٰٓأَيُّہَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ ٱتَّقُواْ ٱللَّهَ وَلۡتَنظُرۡ نَفۡسٌ۬ مَّا قَدَّمَتۡ لِغَدٍ۬‌ۖ وَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ‌ۚ إِنَّ ٱللَّهَ خَبِيرُۢ بِمَا تَعۡمَلُونَ
 “He wong-wong mukmin ! Sira kabeh padha taqwa-a marang Allah. Lan saben wong supaya nggatekna marang sakabehe amale kang wis ditindakake ana ing mangsa-mangsa kepungkur kanggo kemaslahatane dheweke ing dina sesuk. Lan sira kabeh padha taqwa-a marang Allah. Satemene Allah iku Maha Ngawuningani apa bae kang kok tindakake”.
            Evaluasi utawi panaliten punika temtu kemawon mbaten namung lumampah kangge person kemawon, namun saben tiyang Islam lan sedaya kaum muslimin. Sahingga kanthi panaliten punika, kita saget mangertos sedaya kekirangan, nuju kasampurnanipun ing sedayanipun. Sebab, Yektosipun kita sedaya sampun sami mangertos bilih sedaya amal ibadah punika sae, sae menggahipun kita saha menggahipun Allah. Namung terkadang karana kirangipun kedasaran andadosaken kita lajeng lirwa, rumaos kirang penting, ora pati manfaat, punapa malih bilih kaukur kanthi nilai materi, wekdal ingkang kagem ngibadah rumaos kabuang percuma. Nanging badhea kados punapa kemawon, manawi kita sedaya sami jujur, estunipun kita punika kagungan iman, kagungan pepinginan khusuk ngibadah, shalat kita pingin mboten gothang. Cekak atur, kita pingin nindakaken sadaya amal kesaenan lan kepingin ninggalaken sadaya awisanipun Allah. Kuncinipun kantun kita piyambak-piyambak, pingin nindakaken, punapa mbaten, sakmenika punapa mbenjang-mbenjang.
            Kanthi makaten para sederek, mestinipun kita sampun saget mbiji dumateng kita piyambak, ugi dhumateng sedaya amal, sae ingakng gegayutan kaliyan urusan kadonyan langkung-langkung urusan keakhiratan, sampun kasil punapa dereng, sampun mbekta manfaat punapa dereng. Hasil saking etung-etung punika badhe kita dadosaken modal utami kagem mlangkah ing wekdal-wekdal ingkang badhe dateng. Sebab, meskipun sekedik, kita yakin kita sampun nindakaken kesaenan, lan punika mesti wanten faedahipun kagem gesang lan pagesangan kita, lha saeba maremipun bilih anggen kita nindakaken kesaenan punika kaetang sampun kathah, lan sampun sampurna. Namun, sedaya punika patut kita syukuri, karana ngantos ing titi wanci punika kita taksih dipun paringi wekdak kagem ngawontenaken niti-niti dumateng diri kita piyambak. Lan menggahipun Allah taqwa minangka biji ingkang paling inggil.
Al-Qur’an Surat Al-Hujarat ayat 13 nyebadaken:
إِنَّ أَڪۡرَمَكُمۡ عِندَ ٱللَّهِ أَتۡقَٮٰكُمۡ‌ۚ
”Satemene wong kang paling mulya ing ngarsane Allah, ing antarane sira kabeh, yaiku wong kang paling taqwa marang Panjenengane”.
           
            Mugi-mugi ayat dhawuhipun Allah punika saged saya nambahi gumregah lan gumregut ing semangat kita anggenipun badhe terus ningkataken ketaqwaan kita dhumateng Allah sarana nindakaken sedaya dhawuhipun lan nebihi saking sawarnining awisanipun.
            Akhiripun, mumpung sekedap malih kita taksih dipun engetaken kanthi wantenipun peristiwa pergantian warsa enggal, wiwit sapunika kita sami cancut tali wanda,  ngribah kekirangan kita ing wekdal kawuri, kagem kesaenan ing wekdal saklajengipun. Sumangga dzikir etung-etung ing akhir tahun punika, saestu kita dadosaken bahan niti utawi instrospeksi diri, kagem ndandosi kekirangan, nambah ingkang kirang, ningkataken ingkang sampun sae. Kanthi makaten mugia kita kagolong tiyang ingkang untung, wilujeng ing donya ngantos ing akhirat, amin ya rabbal ‘alamin. (Diambil dari berbagai sumber).





Minggu, 27 Oktober 2013

KHUTBAH BAHASA JAWA : NIKMATIPUN IMAN



KHUTBAH JUM’AT BAHASA JAWA
NIKMATIPUN IMAN
Dening : ANIS PURWANTO

Ma’asyiral Muslimin jamaah jum’ah rokhimakumullah.
            Kegem pambukaning khutbah, sumangga kita aturaken puja puji syukur ing ngarsa dalem Allah SWT, ingkang sampun paring rahmat saha hidayah dhumateng kita sedaya, sahingga wanten ing siyang punika kita sedaya saget nindakaken dawuhipun, kanthi ihklas karana Allah. Mugi-mugia kita saget manggih kawilujengan ing donya dalah ing akhirat. Shalawat saha salam kita aturaken dhumateng junjungan kita Nabi Muhammad SAW.
Ma’asyiral Muslimin jamaah jum’ah rokhimakumullah.
            Kita tansah wajib rumaos syukur wonteng ing ngarso dalem Allah SWT, dene kita dipun takdiraken dados tiyang-tiyang mukmin. Awit mboten wonten kanikmatan ingkang langkung ageng  malih tinimbang nikmatipun iman.  Allah SWT sampun paring dhawuh kados kasebat ing Al-Quran Surat Yunus ayat 9 :
إِنَّ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّـٰلِحَـٰتِ يَہۡدِيهِمۡ رَبُّہُم بِإِيمَـٰنِہِمۡ‌ۖ تَجۡرِى مِن تَحۡتِہِمُ ٱلۡأَنۡهَـٰرُ فِى جَنَّـٰتِ ٱلنَّعِيمِ
 “Satemene wong-wong kang iman lan nindakake amal-amal salih, dheweke kabeh bakal diparingi pituduh dening Pangerane jalaran saka imane, dheweke kabeh iku kangmili ing sangisore dheweke kabeh kali-kali ana ing suwarga kang kebak kanikmatanne”.
            Ayat punika ngemutaken kita dhumateng tujuanipun gesang ingkang hakiki, ingih punika pados kawilujengan wiwit ing ndonya ngantos ing akhirat . pramila sanikmat-nikmatipun gesang punika gesang dados tiyang mukmin. Badhe kados punapa kemawon kawontenanipun donya, piyambakipun mboten badhe kengeng pengaruh. Malah gonjang ganjingipun kawontenan ndonya ingkang kados punapa kemawon mboten badhe ndadosaken piyambakipun rumaos kapitunan. Awit sedaya punika mboten dipun rewes, sauger tetep madhep mantep lan mantheng dhateng tujuanipun inggih punika anggayuh kawilujengan ing kampung akhirat. Ndonya punika saget ugi dipun anggep penting, ananging kampun akhirat langkung penting malih . Tujuan gesang cetha wela-wela, inggih punika anggayuh suwarganipun Allah SWT. Mila saking punika reroncening pakaryan saha peranganipun pambudi daya ugi tetep cetha, inggih punika sedaya pakaryan punapa kemawon kedah kagungan biji sae, awit sedaya amal dalah pakaryan ing ndonya mangke badhe kita tanggungjawabaken ing ngarso dalem Allah SWT. Bilih bijinipun sae badhe pikantuk kanugrahan saking Gusti, bilih bijinipun awon mangke badhe pikantuk pidana saking Gusti Allah.
Ma’asyiral Muslimin jamaah jum’ah rokhimakumullah.
            Pramila yen toh ing babagan kadonyan kita dereng rumaos bekja, dereng rumaos mulyo, punika nomo limrah lan mboten aeng, awit sedaya punika namung urusan ndonya. Sepindah malih , sedaya punika namung urusanipun donya, awit tembung donya punika saking tembung arab inggih punika dana- yadnu- dun-yan, ingkang maknanipun cedhak utawi caket. Dados urusan donya punika urusan ingkang cedhak utawin tembung indonesianipun jangka pendhek. Tujuan-tujuanipun ugi tujuan-tujuan ingkang cedhak , tujuan jangka pendhek. Mila saking punika, saben-saben tiyang mukmin mboten badhe goreh manahipun amargi saking ruginipun urusan-urusan kadonyan, nanging rumaos kapitunan rumaos rugi manawi ing babagan keakhiratan piyambakipun ketinggalan.
            Rasulullah SAW cetha sampun paring pemut, bilih wonten tiyang pitu ingkang badhe pikantuk pangayomanipun Allah, mbenjang wonteng ing dinten kiyamat, inggih punika : 1. Pemimpin ingkang adil. 2. Lare enem ingkang ahli ibadah. 3. Tiyang ingkang manahipun kemanthil kaliyan masjid. 4. Tiyang ingkang trsna ingatresnan krana Allah. 5. Tiyang jaler ingkang kiyat imanipun nahan sedaya panggodanipun gesang. 6. Tiyang ingkang sedhekah kanthi lillahi ta’ala, sahingga tangan kiwanipun mboten mangertos manawi tangan tengenipun paring sedekah lan 7. Tiyang ingkang dzikir, enget dhumateng Allah ngantos mripatipun ngedalaken luh
            Makaten para sederek, keterangan singkat ing siang punika, sepindah malih sumangga kita tengenaken anggen kita mbudidaya kagem anggayuh kabegjan ing kampun akhirat, ananging ugi mboten nglirwakaken babagan kadonyan. Wilujeng ing donya dalah ing akhirat , amin ya rabbal ‘alamin.






Selasa, 22 Oktober 2013

KHUTBAH JUM'AT : REVOLOSI KEYAKINAN DALAM PERISTIWA QURBAN



KHUTBAH JUM’AT
 REVOLOSI KEYAKINAN DALAM PERISTISWA QURBAN
Oleh : ANIS PURWANTO

Ma’asyiral Muslimin jamaah jum’ah rokhimakumullah.
Segala puji atas limpahan karunia Allah yang tak pernah habis-habisnya kita rasakan dan nikmati. Sebagai ungkapan rasa syukur kita,  marilah kita perbaiki hubungan kita dengan Allah SWT dengan meningkatkan kualitas iman dan taqwa, menjadikan setiap gerak dan langkah kita mencari keridhoaan Allah semata.  Shalawat dan salam kepada baginda Rasulullah SAW, teladan umat semesta, panutan dalam merealisasikan ketaqwaan dalam kehidupan nyata, dalam bermasyarakat dan bernegara.

Ma’asyiral Muslimin jamaah jum’ah rokhimakumullah.
Kita beriman kepada Allah SWT, setelah menyadari dengan sepenuh keyakinan, bahwa iman merupakan landasan fundamental, yang menjadi dasar dalam menghadapi gelombang pasang surut kehidupan di dunia fana ini.  Kadang-kadang menghembus sangat dahsyat, hingga tak jarang biduk kehidupan menjadi oleng, bahkan dapat mencampakkan seseorang pada situasi putus harapan.
          Tetapi sebabagi manusia beriman, mestinya tidak akan membiarkan dirinya karam tenggelam , karena iman yang terhujam dalam hatinya menjadi pegangan rohani “yang kuat”, yang mesti lembut namun teramat kokoh. Dalam Islam, iman adalah  kebutuhan jiwa yang teramat mendasar, melebihi segala-galanya. Iman yang dipilih  secara sadar dan sengaja, akan menjadikan si pemiliknya menjadi manusia tangguh, ketika berhadapan dengan segala corak situasi, betapaun berat dan sulit, betapapun rumit dan dilematis. Sebab, dengan mutiara iman yang mahal itu, akan dapat terpancarkan dalam setiap pikiran, dan perbuatan. 

إِنَّمَا ٱلۡمُؤۡمِنُونَ ٱلَّذِينَ إِذَا ذُكِرَ ٱللَّهُ وَجِلَتۡ قُلُوبُہُمۡ وَإِذَا تُلِيَتۡ عَلَيۡہِمۡ ءَايَـٰتُهُ ۥ زَادَتۡہُمۡ إِيمَـٰنً۬ا وَعَلَىٰ رَبِّهِمۡ يَتَوَكَّلُونَ


 “Sesungguhnya orang-orang yang beriman itu ialah, mereka yang apabila nama Allah disebut, gemetarlah hati mereka, dan apabila dibacakan ayat Allah kepada mereka, bertambahlah iman mereka, dan kepada Tuhanlah mereka bertawakal”.(QS Al Anfal:2)

Ma’asyiral Muslimin jamaah jum’ah rokhimakumullah.
ndicator bagi orang-orang yang benar-benar beriman kepada Allah SWT sangatlah spektakuler, sebab meski nampak ringan dalam kata-kata akan tetapi sangat dahsyat pengaruhnya,        sebab jujur kita harus berani mengatakan, bahwa sebagian kehidupan kita masih terlalu banyak diarahkan oleh hawa nafsu. Karenanya menjadi keharusan bagi semua umat Islam untuk kembali mengenang dan mengambil iktibar tentang adanya peristiwa dramatik yang terurai pada sejarah Nabi Ibrahim as dan Nabi Ismail as. Dalam peristiwa itu dilukiskan betapa iman yang dipilih secara sadar dan sengaja dapat mengalahkan segala-galanya, sekalipun itu pertimbangan logis. Dalam kasus sejarah kenabian, peristiwa yang dialami Nabi Ibrahim as dan putra beliau “Nabi Ismail as”  merupakan merupakan peristiwa dilematis, tetapi keduanya sepakat menempuh karena pencaran iman.
          Kita dapat mengatakan bahwa, peristiwa tersebut adalah peristiwa yang luar biasa, karena drama yang dimainkan Nabi Ibrahim as dan Nabi Ismail as, adalah drama pertentangan antara dua nilai yang bertolak belakang, sebab dapat menghantarkan Nabi Ismail as ke pintu maut.
          Dari sejarah kita mengetahui bahwa Ismail di mata Nabi Ibrahim as, bukanlah semata-mata anak bagi seorang ayah, namun Ismail adalah buah hati bersulam kasih sayang, yang telah didambakan Nabi Ibrahim as sangat lama, dan merupakan hadiah yang diterimanya sebagai imbalan karena ia telah memenuhi hidupnya dengan perjuangan. Tetapi tanpa di duga, Allah SWT memerintahkan Nabi Ibrahim as agar menyembelih buah hati yang sangat disayanginya itu.
          Betapa guncangnya jiwa Nabi Ibrahim as menerima perintah itu, tidaklah dapat dibayangkan. Nabi Ibrahim as sebagai hamba Allah SWT yang paling muhklis dan patuhpun bisa gemetar dan goyah. Hatinya bergolak. Hati kecilnya diliputi tanda Tanya. Siapakah yang lebih dicintai, Allah ataukah Ismail. Inilah pilihan yang sangat dilematis itu.
          Namun getaran jiwa yang dikendalikan oleh iman, akhirnya memenangkan Nabi Ibrahim as dalam pergolakan batin itu. Langkahnya berpihak kepada Allah SWT, dan pasrah mengorbankan Ismail yang sangat dicintainya. Sejarah manapun belum pernah mencatat adanya peristiwa antara ayah-anak seperti ini, yang didahului dialog yang sangat bersahabat namun mencekam adanya.  Sebagaimana telah di kisahkan dalam Al Qur’an Surah Ash Shaffat ayat 102 :

فَلَمَّا بَلَغَ مَعَهُ ٱلسَّعۡىَ قَالَ يَـٰبُنَىَّ إِنِّىٓ أَرَىٰ فِى ٱلۡمَنَامِ أَنِّىٓ أَذۡبَحُكَ فَٱنظُرۡ مَاذَا تَرَىٰ‌ۚ قَالَ يَـٰٓأَبَتِ ٱفۡعَلۡ مَا تُؤۡمَرُ‌ۖ سَتَجِدُنِىٓ إِن شَآءَ ٱللَّهُ مِنَ ٱلصَّـٰبِرِينَ

“Ibrahim berkata, Hai anakku, sesungguhnya aku melihat didalam mimpi bahwa aku akan meyembelihmu, maka pikirkanlah bagaimana pendapatmu ?. Dia (Ismail) menjawab; Wahai ayahku, kerjakanlah apa yang diperintahkan kepada engkau, insya Allah engkau akan mendapati aku termasuk orang-orang yang sabar”.

Ma’asyiral Muslimin jamaah jum’ah rokhimakumullah.
          Dari peristiwa pengorbana Nabi Ibrahim as, telah memberikan gambaran tentang adanya revolosi keyakinan yang sangat besar untuk memantapkan keyakinan dan patuh hanya kepada Allah SWT Tuhan Yang Maha Besar. Dan tidak sepantasnya manusia diperbudak oleh harta benda atau materi yang bersifat duniawiyah, betapapun sepintas lalu Nampak hebat dan mengagumkan. Maka ketundukan dan pasrah diri hanya ditujukan kepada Allah SWT Sang pencipta alam semesta beserta seluruh isinya. Disilah letak konsep tauhid, dimana dengan tauhid manusia akan terangkat derajatnya dan mampu menghadapi berbagai problem, dalam melaksanakan tugas sebagai khalifah fil ardl.
          Keteladanan Nabi Ibrahim as hendaklah juga dijadikan contoh bagi keluarga masa kini. Kecintaan kepada sesuatu yang sangat dicintai, termasuk kecintaan kepada harta benda secara berlebihan dapat berakibat memudarnya keutuhan tauhid kita. Disamping dapat berakibat lahirnya sifat egoistis, ujub dan takabur hingga tidak dapat menghormati orang lain. Disamping itu, kecintaan kita terhadap harta benda secara berlebihan akan menimbulkan sikap kapitalis, sebuah sikap yang dibenci oleh Islam. Begitu pula dalam mencintai agama ini, manakala dilakukan dengan fanatic buta akan melahirkan sifat anti pati terhadap orang yang tidak sepaham dengan dirinya, sehingga ketenteraman yang merupakan inti dari ajaran agama, tidak akan sampai pada tujuannya.

Ma’asyiral Muslimin jamaah jum’ah rokhimakumullah.
          Jika diperbandingkan, ajaran Islam sebagaimana yang telah diperagakan dengan bagus oleh Nabi Ibrahim as dan Ismail as, dengan praktek-praktek kehidupan sekarang ini, maka secara jujur harus diakui bahwa masih terlalu banyak jarak antara cita-cita Islam dengan kenyataan riil perilaku umatnya. Banyak diantara kita “yang sudah mampu” bukan saja enggan mengorbankan sesuatu yang dicintainya, untuk sekedar turut dirasakan oleh saudara se iman. Semoga kita terhindar dari hal-hal yang dapat menjadikan saudara-saudara se iman menjerit, merintih dan menangis, lantaran mereka menjadi korban perbuatan kita. Meski penipuan, kebohongan, pelanggaran, penindasan dan kesewenang-wenangan, bahkan koropsi kolosi dan manipulasi semakin santer terjadi dinegeri ini. Yang lebih menyedihkan lagi adalah, bila ada diantara kita yang sudi mengorbankan agama atau  akidahnya demi kesenengan dan kenikmatan sesaat.
          Demikian saudara sedikit kilas balik dari semangat berkurban setelah kita beridul adha,  semoga kita dapat mengambil hikmah untuk melanjutkan berkurban kita dalam iman dan taqwa kepada Allah SWT, bahagia di dunia dan di akhirat. Amin ya rabbal ‘alamin.


KHUBAH JUM'AT BAHASA JAWA : ENGET DHUMATENG ALLAH SWT



KHUTBAH JUM’AT BAHASA JAWA
ENGET DHUMATENG ALLAH SWT
Dening : ANIS PURWANTO


Ma’asyiral Muslimin jamaah jum’ah rokhimakumullah.
            Kegem pambukaning khutbah, sumangga kita aturaken puji syukur ing ngarsa dalem Allah SWT, ingkang sampun paring rahmat saha hidayah dhumateng kita sedaya, sahingga wanten ing siyang punika kita sedaya saget nindakaken dawuhipun, kanthi ihklas karana Allah. Mugi-mugia kita saget manggih kawilujengan ing donya dalah ing akhirat. Shalawat saha salam kita aturaken dhumateng junjungan kita Nabi Muhammad SAW.
Ma’asyiral Muslimin jamaah jum’ah rokhimakumullah.
            Enget dhumateng Allah SWT utawi Dzikrullah mujudaken salah satunggalipun dhawuh ingkang wajib kita estokaken, engkang saget mbekta dhateng kebahagiaaning gesang ing ndonya dalah ing akhirat. Atur punika selaras kaliyan dhawuh pangandikanipun Allah SWT, kasebat ing Al-Qur’an Surat Jum’ah ayat 10 :
وَٱذۡكُرُواْ ٱللَّهَ كَثِيرً۬ا لَّعَلَّكُمۡ تُفۡلِحُونَ
“Lan sira kabeh padha ngakeh-ngakehhna anggonira eling marang Allah supaya sira kabeh oleh kabegjan”.
            Lan ingkang jelas kanthi enget dhumateng Allah SWT, manah kita lajeng saget dados tentrem. Kados kasebat wanten ing Surat Ar-Ra’du ayat 28 :
أَلَا بِذِڪۡرِ ٱللَّهِ تَطۡمَٮِٕنُّ ٱلۡقُلُوبُ
“Elinga! Yen mung kanthi eling marang Allah ati-atine para manungsa iku bisa dadi tentrem”.
Ma’asyiral Muslimin jamaah jum’ah rokhimakumullah.
            Saking kalih ayat punika, insya Allah kita saged mendhet piwucal ingkang adiluhung. Sepisan, bilih ngathah-ngathahaken enget dhumateng Allah punika dados penyebab kagayuhing kebahagiaan lan kesejahteraan gesang. Angko kalih, enget dhumateng Allah punika mahanani tentreming manah. Kalih-kalihipun mutlak dados kebetahan gesang ingkang utami. Dene caranipun inggih punika kaperang dados kalih, sepisan kanthi nindakaken shalat gangsal wekdal. Sebab sholat pancen satunggalipun kaifiyah kangge enget dhumateng Allah. Hal punika kita dhasaraken atas dhawuh pangandikanipun Allah SWT, QS Thoha ayat 14 :

إِنَّنِىٓ أَنَا ٱللَّهُ لَآ إِلَـٰهَ إِلَّآ أَنَا۟ فَٱعۡبُدۡنِى وَأَقِمِ ٱلصَّلَوٰةَ لِذِڪۡرِىٓ
“Satemene Ingsun iki yaiku Ingsung Allah. Ora ana pangeran kang sabener-benere kejaba Ingsung. Mula saka iku sira nyembaha marang Ingsung. Lan sira ngedegna sholat kanggo eling marang Ingsun”.
            Lajeng cara ingkang angka kalih , inggih punika enget dhumateng Allah ing sanjawinipun sholat.  Caranipun sepindah, kanthi nggatosaken alam semesta ciptaanipun Allah SWT. Wonteng ing bab punika Allah sampun ngendika kados kasebat ing QS Ali Imran ayat 190 :
إِنَّ فِى خَلۡقِ ٱلسَّمَـٰوَٲتِ وَٱلۡأَرۡضِ وَٱخۡتِلَـٰفِ ٱلَّيۡلِ وَٱلنَّہَارِ لَأَيَـٰتٍ۬ لِّأُوْلِى ٱلۡأَلۡبَـٰبِ
“Satemene ana sajrone kedadiane langi lan bumi lan gilir gumantine bengi lan rina iku nyata-nyata mujudake tandha bukti kuwasane Allah tumrape wong-wong kang duwe akal pikiran kang nggunakake akal pikirane”.

ٱلَّذِينَ يَذۡكُرُونَ ٱللَّهَ قِيَـٰمً۬ا وَقُعُودً۬ا وَعَلَىٰ جُنُوبِهِمۡ وَيَتَفَڪَّرُونَ فِى خَلۡقِ ٱلسَّمَـٰوَٲتِ وَٱلۡأَرۡضِ

“Yaiku wong-wong kang eling marang Allah, nalika ngadeg utawa linggih, utawa ana sajrone teturon; lan wong-wong mau padha mikir-mikir marang kedadeane langit lan bumi”. (QS Ali Imran:191).

Ma’asyiral Muslimin jamaah jum’ah rokhimakumullah.
           
            Wusana cara enget dhumateng Allah ingkang pungkasan, inggih punika enget dhumateng Allah wonten ing sadhengah kawontenan lan jaman utawi mangsa, inggih punika QIYAAMAN ing nalika ngadeg; WA QU’UUDAN  ing nalikane linggih lan WA ‘ALAA JUUBIHIM lan ing nalikane teturonan.
            Tembung-tembung “nalikane ngadeg, nalikane linggih lan nalikane turon ngaten punika nyasmitani, bilih enget dhumateng Allah SWT punika dipun leksanakaken wonten ing sadhengah kawontenan, wonten ing sedaya situasi lan kondisi. Nalika kita badhe nindakaken punapa kemawon, kita wajib enget dhumateng Allah SWT, Dzat ingkang Maha Kuwaos, Maha Adil, Maha Mirsani, Maha Midhanget, Maha Sugih lan Maha sapanunggilipun. Yen punika kita enget, insya Allah urusan utawi pendamelan ingkang kita tindakaken punika badhe sae hasilipun, badhe sukses lan badhe ageng manfaatipun lan pikantuk ridlanipun Allah SWT.
Ma’asyiral Muslimin jamaah jum’ah rokhimakumullah.
            Kita mesthi yakin bilih enget dhumateng Allah punika temtu mboten sami kaliyan supe dhumateng Allah. Enget dhumateng Allah mbekta pengaruh ingkang sae, dene sup[e dhumateng Allah mbekta pengaruh awon. Wonten ing bab punika Allah SWT ugi sampun ngengetaken dhateng kita kanthi dhawuh pangandikanipun makaten :

وَلَا تَكُونُواْ كَٱلَّذِينَ نَسُواْ ٱللَّهَ فَأَنسَٮٰهُمۡ أَنفُسَہُمۡ‌ۚ أُوْلَـٰٓٮِٕكَ هُمُ ٱلۡفَـٰسِقُون
“Lan (he wong-wong mukmin) sira kabeh aja kaya wong-wong kang lali marang Allah sahengga Allah banjur ndadekake wong-wong mau lali marang awake dhewe. Dheweke mau yaiku wong-wong kang fasik”. (QS Al-Hasyr:19).
Kanthi jelas sanget ayat punika nerangaken akibatipun tiyang engkang supe dhumateng Allah, ingkang ateges mboten enget dhumateng Allah. Tiyang ingkang makaten badhe ngalami akibat ingkang fatal, inggih punika supe dhumateng badanipun piyambak, supe yen piyambakipun punika manungsa ingkang dipun titahaken dening Allah kanthi kuwajiban nanmung setunggal, inggih punika ngibadah dhumateng Allah kados ingkang dipun ngendikakaken wonten ing Al-Qur’an surat Ad-Dzariyat ayat 56 :
وَمَا خَلَقۡتُ ٱلۡجِنَّ وَٱلۡإِنسَ إِلَّا لِيَعۡبُدُونِ
“Lan Ingsung (Allah) ora nyipta jin lan manungsa kejaba mung supaya ngibadah (ngumawula) marang Ingsung”.
            Tiyang engkang mboten ngertos lan mboten sadhar dhateng fungsinipun selaku kawulanipun Allah ingkang wajib ngibadah utawi ngumawula dhumateng panjenenganipun, limrahipun mboten nggatosaken dhateng hukum-hukumipun Allah, jalaran pancen mboten ngertos dhateng bab punika. Mila ugi lajeng mboten saged mbentenaken antawisipun barang haq lan barang batal, antawisipun haram lan halal, lan saterusipun.
Akhiripun kagem mbentengi diri lan pribadi kita saking tumindak engkang mboten sae, kanthi eleng dhumateng Allah wanten ing sadhengah wekdal dalah panggenan. Sebab dzikrullah punika sayektos mujudaken landhasan utawi fondasi ingkang kokoh lan benteng ingkang kiyat kangge mageri diri kita saking sawarnining penyakit mental tuwin virus ahklaq ingkang tetela saged nuwuhaken bebaya ingkang ageng lan dahsyat sangt tumrapin didi pribadi dalah masyarakat, minggahipun malih tumrapin bangsa lan nagari.  Mugia kita kallis saking sedaya pacoben gesan, wilujeng wiwit ing ndonya ngantos ing akhirat mbenjang. Amin ya rabbal ‘alamin.